Τα προβλήματα που αναφέρονται παρακάτω, μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε φυλή σκύλου. Ωστόσο οι κυνηγετικοί σκύλοι, λόγω της φύσης της εργασίας που επιτελούν και του περιβάλλοντος στο οποίο εκτίθενται κατά τη διάρκεια της κυνηγετικής περιόδου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Δηλητηρίαση
Χωρίς αμφιβολία, το πιο συχνό και πιο απειλητικό για τη ζωή του σκύλου πρόβλημα στο βουνό, είναι η δηλητηρίαση (φόλα). Κάποιοι τις βάζουν συνήθως με σκοπό την εξόντωση κυρίως των αλεπούδων ή τις τοποθετούν δυστυχώς οι ίδιοι οι κυνηγοί, για τα σκυλιά των άλλων κυνηγών. O ιδιοκτήτης πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίσει τα σημάδια του προβλήματος, στη συνέχεια να προσφέρει τις πρώτες βοήθειες στο ζώο, έως ότου προσκομιστεί στο πλησιέστερο κτηνιατρείο. Μια σειρά από συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται λίγα λεπτά έως μερικές ώρες ύστερα από τη λήψη του δηλητηρίου -σχεδόν πάντα φυτοφάρμακο- θέτουν, τις πρώτες βάσιμες υποψίες: Το ζώο εμφανίζει αρχικά νευρικότητα, λαχάνιασμα, αποπροσανατολισμό, αταξία, σιελόρροια, τρέμουλο, εμετούς, διάρροια για να καταλήξει με έντονους μυϊκούς σπασμούς σε τελική εξάντληση, κώμα και θάνατο.
H ένταση και η διάρκεια των συμπτωμάτων, εξαρτώνται από την ποσότητα και το είδος του δηλητηρίου. Επειδή πολλά από τα ζώα δυστυχώς πεθαίνουν πριν προλάβουν να προσκομιστούν στον κτηνίατρο, γι’ αυτό ο ιδιοκτήτης πρέπει πάντα να έχει μαζί του ένα φαρμακείο πρώτων βοηθειών.
Φίδι και σκορπιός
Το φαρμακείο είναι απαραίτητο σε περιπτώσεις δαγκώματος φιδιού, τσιμπήματος σκορπιού, μέλισσας η άλλων εντόμων με δυσάρεστες για την υγειά του ζώου, επιπτώσεις. Στην Ελλάδα, δηλητηριώδες φίδι είναι η οχιά. Συνήθεις περιοχές του σώματος που πλήγονται είναι το κεφάλι και τα άκρα.
Το δάγκωμα του φιδιού προκαλεί στο σκύλο έντονο πόνο, κάνοντάς τον να νιώθει έντονη δυσφορία, γρυλίζοντας. Στην περιοχή του δαγκώματος υπάρχουν δυο μικρές τρύπες και πρήξιμο, ενώ εξελίσσεται με την πάροδο των ημερών σε απόστημα και νέκρωση (γάγγραινα). Τα συμπτώματα ποικίλουν και εξαρτώνται από το είδος του φιδιού, την ευαισθησία του κάθε οργανισμού και την περιοχή που δαγκώθηκε. Επίσης μπορούν να προκαλέσουν παράλυση έως και θάνατο. Ο σκορπιός, ο οποίος κρύβεται κάτω από τις πέτρες και ανάμεσα στα ξυλά αποτελεί απειλή για το σκύλο, με πιο ήπια ωστόσο συμπτώματα.
Έντομα
Τα έντομα συνήθως είναι ακίνδυνα, αλλά αυτό εξαρτάται πάλι από την περιοχή του τσιμπήματος και το ίδιο το ζώο (αλλεργικό-αναφυλακτικό σοκ). Ο ιδιοκτήτης του σκύλου, απαιτείται να είναι ένα πλήρες και ενημερωμένος από τον κτηνίατρο και να έχει πάντα μαζί του φαρμακείο.
Διατροφή
Ωστόσο μοιραία για την ζωή του σκυλού, μπορεί να αποβούν και τα περιστατικά υπογλυκαιμίας που εμφανίζονται κατά την διάρκεια του κυνηγίου και οφείλονται στη λανθασμένη διατροφή του ζώου καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η απότομη πτώση της γλυκόζης του αίματος, προκαλεί μείωση του επιπέδου συνείδησης, αστάθεια, μυϊκή αδυναμία μέχρι νευρικά συμπτώματα και επιληπτικές κρίσεις, κώμα και θάνατο. Στη περίπτωση αυτή και εφόσον το ζώο είναι σε θέση να λάβει τροφή, ο ιδιοκτήτης μπορεί να δώσει κάποιο σιρόπι σακχάρου έως ότου φτάσει στον κτηνίατρο, ο οποίος θα εκτιμήσει την σοβαρότητα της κατάστασης και θα δράσει αναλόγως. Για την αποφυγή τέτοιων περιστατικών, συνίσταται η διατροφή του ζώου να περιλαμβάνει τρία γεύματα ημερησίως, πλούσια σε πρωτεΐνες και υδατάνθρακες (ειδικές τροφές υψηλής ενέργειας, performance), ενώ καλό είναι, δυο ή τρεις ώρες πριν από το κυνήγι να δίνεται μικρή ποσότητα τροφής.
Υπερκόπωση
Συχνά, οι καταστάσεις υπογλυκαιμίας, συγχέονται (λόγω παρόμοιων συμπτωμάτων) με περιστατικά μυοπάθειας από υπερκόπωση. Η τελευταία, εμφανίζεται συχνά σε σκύλους που κυνηγούν για πολλές ώρες, σε περιβάλλον αυξημένης θερμοκρασίας και υγρασίας. Τα ζώα που δεν έχουν καθ’ όλη την διάρκεια του έτους ασκηθεί έστω και λίγο σε καθημερινή βάση, φτάνουν γρήγορα στα όρια αντοχής τους, με αποτέλεσμα να εξαντλούνται λίγες ώρες μετά την έναρξη του κυνηγίου.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά την διάρκεια του κυνηγίου, με απροθυμία του ζώου να σηκωθεί και να συνεχίσει το κυνήγι, λαχάνιασμα (ταχύπνοια), μυϊκή αδυναμία και έντονους μυϊκούς πόνους, ιδιαίτερα αισθητούς στην ράχη και τα πίσω πόδια. Η κατάσταση αυτή στην πιο σοβαρή μορφή της, μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο, γι αυτό συνίσταται η άμεση διακοπή του κυνηγίου και η προσκόμιση στον κτηνίατρο.
Τραυματισμός πελμάτων
Άλλη πάθηση που μπορεί να εμφανιστεί σε σκύλους που απέχουν καιρό από έντονες δραστηριότητες και ξεκινούν απότομα το κυνήγι στο βουνό, είναι ο τραυματισμός των πελματικών φυμάτων. Φαινόμενο συχνό στην χώρα μας, όπου κυριαρχούν τα βραχώδη και ξηρά εδάφη. Τα πέλματα εμφανίζουν εκδορές, σκισίματα και πληγές, που είναι ιδιαίτερα επώδυνες για το ζώο και δεν του επιτρέπουν να συνεχίσει. Υπάρχουν διάφορα προϊόντα που ανακουφίζουν το ζώο. Ωστόσο πρέπει πάντα να ελέγχεται από κτηνίατρο, γιατί πολλές φορές απαιτούνται πιο δραστικά μέσα. Για να αποφευχθεί μια τέτοια κατάσταση, θα πρέπει το ζώο να ασκείται καθημερινώς και για λίγο χρόνο που προοδευτικά θα αυξάνεται όσο πλησιάζει η κυνηγετική περίοδος.
Θερμοπληξία
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο σκύλος δεν είναι μόνο εργαλείο κυνηγίου, αλλά και ένας ζωντανός οργανισμός, ιδιαίτερα ευαίσθητος στις υψηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος. Ειδικά όταν βρίσκεται σε κλειστούς χώρους με κακό αερισμό, όπως είναι τα κουτιά μεταφοράς, διατρέχει σοβαρό κίνδυνο υπερθερμίας-θερμοπληξίας.
Ένα θερμόπληκτο ζωo εμφανίζει ταχύπνοια (λαχάνιασμα), δυσφορία, αδυναμία, απώλεια συνείδησης, λήθαργο, κώμα και απαιτεί άμεση κτηνιατρική περίθαλψη. Γι αυτό τα ζώα θα πρέπει να μετακινούνται σε μικρές αποστάσεις, αλλιώς επιβάλλονται οι συχνές στάσεις τις μέρες με πολύ ζέστη, ενώ ο ιδιοκτήτης πρέπει να έχει πάντα μαζί του νερό για το ζώο. Σωτήρια είναι η μεταφορά ενός θερμοπληκτου ζώου σε σκιερό μέρος με καλό αερισμό και η παράθεση κρύου νερού. Απαγορεύεται το ζώο να πιει νερό εάν δεν το επιθυμεί.
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι οι περιπτώσεις αυτές είναι εξαιρετικά σημαντικές, τονίζοντας ότι ο κυνηγός –και όχι μόνο- υποχρεούται να προσέχει την υγεία του σκύλου του. Με σωστή ενημέρωση από τον κτηνίατρο και καλή συνεργασία, ο σκύλος θα είναι ένας καταπληκτικός σύντροφος που θα κυνηγάει και θα σας συντροφεύει για πολλά χρόνια.
(αναδημοσίευση κατόπιν αδείας από το περιοδικό «Τα Σκυλιά μας και Εμείς»)
