Ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου ποζάρει όλο νάζι σε ότι στάση μπορεί να φανταστεί κανείς. Τεντώνεται, χασμουριέται, μουρμουρίζει, κουνάει τα αφτιά του, μα πάνω από όλα ονειρεύεται. Να τι λένε οι ειδικοί, για το χουζούρι, τον ύπνο και τα όνειρα των σκύλων.
Είναι γλύκες όταν κοιμούνται. Κουλουριάζονται σαν μικρές μπαλίτσες, ξαπλώνουν με την κοιλιά στο πάτωμα και τα τέσσερα πόδια ανοιχτά σαν γούνινο χαλί. Άλλοτε, κάθονται ανάσκελα με τα πόδια τους να αιωρούνται ή αφήνονται χαλαρά σε μια πολυθρόνα απ’ όπου κρέμονται σαν μαρούλι τα άκρα και το κεφάλι τους.
Συχνά, οι σκύλοι προτιμούν τους πιο ασυνήθιστους χώρους για να βολευτούν και, νιώθοντας σιγουριά, να πάρουν έναν υπνάκο. Ο δρ Ρότζερ Πρίτσαρντ, κριτής διαγωνισμών κυνοφιλίας και εκτροφέας σκύλων, θυμάται το δικό του Μπουλντόγκ, τον Μπρούτους, ο οποίος προτιμούσε να παίρνει έναν υπνάκο σε πολύ περίεργο μέρος. «Κοιμόταν με το κεφάλι του μέσα στο μπολ του φαγητού του. Επέλεξε αυτή τη “γωνιά” είτε γιατί ήθελε να είναι σίγουρος ότι κανείς δεν θα του κλέψει την τροφή είτε γιατί επιδίωκε να είναι εκεί σε περίπτωση που κάτι φαγώσιμο προσγειωνόταν εκεί μέσα. Ο σκύλος δεν ησύχαζε, μέχρι τη στιγμή που έβρισκε το συγκεκριμένο μπολ…»
Πράγματι, οι τετράποδοι φίλοι μας συχνά τρυπώνουν σε σημεία τα οποία εμείς δεν μπορούμε καν να φανταστούμε. Δεν διστάζουν ούτε λεπτό να καθίσουν πάνω στο μαλακό υπόστρωμα που δημιουργούν τα διπλωμένα, καθαρά, ρούχα μας, να κουλουριαστούν σε μια χαρτονένια κούτα, να τεντωθούν πάνω στη σχάρα του μπάρμπεκιου που έχουμε στον κήπο ή στη βεράντα – όταν αυτό δεν είναι αναμμένο, ασφαλώς! – ή να ξαπλώσουν στην πλάτη του καναπέ. Αν, μάλιστα, βασιλεύει ησυχία στη γειτονιά, είναι η ώρα για έναν απολαυστικό υπνάκο.
Κυνηγούν στον ύπνο τους…
Οι σκύλοι είναι απασχολημένοι ακόμη και όταν κοιμούνται. Ο Αντριάν Μόρισον, καθηγητής νευρολογίας στο Εργαστήριο Μελέτης του Εγκεφάλου σε Κατάσταση Ύπνου, στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, έχει μελετήσει σκύλους που κοιμούνται και μας δίνει μία εξήγηση για τη συμπεριφορά τους. 
«Όταν ένας σκύλος βρίσκεται σε κατάσταση ύπνου REM (το στάδιο του ύπνου που χαρακτηρίζεται από τα όνειρα και την ταχύτατη κίνηση των ματιών) θα τον δείτε να κουνάει τα πόδια του, να χασμουριέται και να κάνει γκριμάτσες. Οι μύες του προσώπου και των αφτιών τεντώνονται και χαλαρώνουν. Όλη αυτή η κίνηση δεν γίνεται συνέχεια και τα κύματα του εγκεφάλου, ανάμεσα στις περιόδους του ύπνου κατά τις οποίες ο σκύλος ονειρεύεται (REM) και στις περιόδους κατά τις οποίες δεν βλέπει όνειρα (non REM), είναι διαφορετικά». Σύμφωνα με τον Μόρισον, οι άνθρωποι συμπληρώνουν περίπου 90 λεπτά ύπνου, περνώντας από τη κατάσταση non RΕΜ στο στάδιο RΕΜ.
Οι σκύλοι, ωστόσο, έχουν μόλις 20 έως 25 λεπτά κενό ανάμεσα στις δύο αυτές καταστάσεις. Όταν οι άνθρωποι βλέπουν όνειρα, αυτά διαρκούν για περίπου 20 λεπτά ενώ στους σκύλους διαρκούν μόλις 5 με 10 λεπτά. Σε αντίθεση με άλλα ζώα, οι άνθρωποι και οι σκύλοι δεν στέκονται όρθιοι κατά τον ύπνο. Επιπλέον, ο μυϊκός τόνος χάνεται γιατί οι νευρικές κυψέλες στις αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης, οι οποίες ενεργοποιούν τους μύες, έχουν μηδενική ενέργεια. Ωστόσο, ακόμα δεν γνωρίζουμε γιατί οι σκύλοι κατά τη διάρκεια του ύπνου κάνουν τόσες πολλές κινήσεις. Φαίνεται ότι κάποιοι, ειδικά όταν βρίσκονται σε νεαρή ηλικία, είναι πολύ πιο ενεργητικοί από άλλους. “Οι κυνηγοί λένε ότι οι σκύλοι τους ονειρεύονται το κυνήγι», συμπληρώνει ο Μόρισσον και συνεχίζει, «είναι σαν να καταδιώκουν κάποιο ζώο». Όντως, τα κυνηγόσκυλα συχνά γαβγίζουν στον ύπνο τους και βγάζουν ήχους κλάματος, οι οποίοι μοιάζουν με εκείνους που κάνουν όταν βρίσκονται στο κυνηγετικό πεδίο.
Μη με ενοχλείς!
Μερικές φορές οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να αντισταθούν στον πειρασμό να δουν πώς κοιμάται το αγαπημένο τους κατοικίδιο. Τελικά, δεν κρατιούνται και παίρνουν και αυτοί μια πολύ ξεκούραστη και χαλαρή θέση. Μπορεί να χρειαστεί να ξαπλώσουν δίπλα στο σκύλο τους για να ηρεμήσουν και να επιβραδύνουν το ρυθμό αναπνοής τους, όπως και το αγαπημένο τους κατοικίδιο. Είναι γεγονός ότι η επαφή με το μαλακό τρίχωμα μπορεί να προκαλέσει υπνηλία. Επιπλέον, υπάρχουν πολλά μαθήματα που μπορεί να πάρει κανείς, δείχνοντας σεβασμό στον σκύλο που κοιμάται, ειδικά όταν υπάρχουν μικρά παιδιά στο σπίτι.
Η εκτροφέας και κριτής, Eσμέ Τριν, θυμάται ότι, κατά τύχη, ανακάλυψε τι άρεσε και τι όχι στο δικό της σκύλο Δαλματίας κατά την ώρα του ύπνου: «Το βράδυ ο Μπρούστερ κουλουριαζόταν κοντά στα πόδια μου και κοιμόταν όσο εγώ παρακολουθούσα τηλεόραση ή διάβαζα. Ένα βράδυ έτυχε να τον αγγίξω πολύ ελαφρά με το δάχτυλο του ποδιού μου και ξύπνησε ξαφνικά γρυλίζοντάς μου. Αργότερα, επανέλαβα το άγγιγμα και έκανε το ίδιο πράγμα. Από τότε ξέρω ότι δεν του αρέσει να τον ενοχλούν όταν κοιμάται. Έτσι, τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν από νωρίς να μην ενοχλούν τους σκύλους που κοιμούνται και να σέβονται τις ιδιωτικές τους στιγμές. Κάποιοι θα τους επιτρέψουν να κουλουριαστούν μαζί τους. Όμως, κάποια άλλα ζώα ενοχλούνται και η αντίδρασή τους είναι απρόβλεπτη. Πολλές φορές ακούμε για σκύλους που έχουν δαγκώσει παιδιά, όταν αυτά προσπαθούν να τα ξυπνήσουν. 
Όσο τα σκυλιά μεγαλώνουν κοιμούνται πιο ήσυχα. Συνήθως, δεν υποφέρουν από αϋπνίες, αλλά αν δεν πέφτουν για ύπνο το βράδυ σημαίνει ότι κάτι τους απασχολεί. Πράγμα βασανιστικό, γιατί μία νύχτα χωρίς ξεκούραση είναι εξίσου ενοχλητική για το σκύλο όσο και για τον άνθρωπο, σύμφωνα με το δρ Μόρισον.
Ύποπτο ροχαλητό
Ένας καλός ύπνος είναι απαραίτητος για ένα σκύλο επιδόσεων ο οποίος συμμετέχει σε επιδείξεις ή κυνήγι.
Η ψυχική ανησυχία μπορεί να προκαλέσει αϋπνίες, αλλά και το ροχαλητό είναι ένα σημάδι ότι υπάρχει πρόβλημα. «Τα σκυλιά Τσόου Τσόου μπορεί να ροχαλίζουν πιο δυνατά και πιο πολύ από κάθε άλλο», ισχυρίζεται η Λίντα Μπανγκάρντ, κριτής και εκτροφέας Τσόου Τσόου στη Καλιφόρνια. Μάλιστα, θυμάται ένα θαυμάσιο σκύλο που πάντοτε κοιμόταν δίπλα στο κρεβάτι της. «Όταν ο Μακ δεν ροχάλιζε, σηκωνόμουν από το κρεβάτι και ερευνούσα το σπίτι για να δω τι τον έκανε να σταματήσει. Πάντα σήμαινε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά». Εντούτοις, το ροχαλητό μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για την υγεία του σκύλου, ειδικά στα κουτάβια με πλακουτσωτή μύτη. Ο ήχος προέρχεται από τις δονήσεις του δέρματος που διπλώνει και μπλοκάρει τη δίοδο του αέρα. Έτσι, μπορεί να προκληθεί άπνοια κατά την οποία φτάνει στον εγκέφαλο λιγότερο οξυγόνο. Κατά συνέπεια, οι σκύλοι που ροχαλίζουν συχνά φαίνονται κουρασμένοι την επομένη.
Αρωγή στην ιατρική έρευνα
Ένα στοιχείο προβληματικού ύπνου είναι η “ναρκοληψία”. Τότε ο σκύλος κοιμάται πολύ βαθιά, σε συχνές περιόδους. Τα Ντόπερμαν Πίντσερς, τα Νταχσούντς και τα Λαμπραντόρ Ριτρίβερ είναι πολύ ευαίσθητα σε αυτή τη διαταραχή ύπνου την οποία αντιμετωπίζουν και οι άνθρωποι. Γι’ αυτό οι ερευνητές προσπαθούν να βρουν τα αίτια της “ναρκοληψίας” στους σκύλους για να βοηθήσουν όσους ανθρώπους πάσχουν από την ίδια διαταραχή. Γεγονός που αποδεικνύει ότι οι τετράποδοι σύντροφοί μας δεν είναι μονάχα διασκεδαστικοί όταν κοιμούνται, αλλά αποδεικνύονται πολύτιμοι αρωγοί και στην ιατρική έρευνα. Αξίζουν, λοιπόν, περισσότερο χώρο στο κρεβάτι μας…
Και στην καρδιά μας!
(αναδημοσίευση κατόπιν αδείας από το περιοδικό «Τα Σκυλιά μας και Εμείς»)
